Republička tržišna inspekcija sprovela je u 2023. godini 250 kontrola pružanja usluga smještaja po principu “stan na dan”, od čega je u 43 slučaja utvrđeno da lica nisu uredno registrovala djelatnost, zbog čega im je izrečena zabrana daljeg rada, kao i novčana kazna, saopšteno je iz Inspektorata Republike Srpske.
“Kada je riječ o pružanju usluga smještaja po principu `stan na dan`, prostora za dalji napredak u ovoj oblasti ima mnogo, ali ne možemo zanemariti činjenicu da su u proteklim godinama ostvareni značajni pomaci u suzbijanju neregistrovane djelatnosti”, ističu u Inspektoratu.
Iako se vlast deklarativno zalaže za razvoj turizma, kao izuzetno perspektivne grane privrede koja je u usponu na globalnom nivou, u Srpskoj zanemaruju činjenicu da je ovaj segment privrede u našem entitetu u povojima i da za ozbiljne turističke rezultate tek treba postići zdravu osnovu. Poznato je da su mnoge zemlje u razvoju, uključujući i nama susjedne Crnu Goru i Hrvatsku (koje imaju astronomsko veće turističke rezultate i prihode) u određenom periodu razvoja turizma ostavile prostor pružaocima usluga da posluju u „sivoj zoni“, a sve u cilju postizanja zamaha u ostvarivanju broja turističkih dolazaka i noćenja.
O ovoj temi je bilo govora i na turističkoj konferenciji „CheckIn“ koja je u oktobru mjesecu održana u Trebinju, pod pokroviteljstvom Ministarstva trgovine i turizma RS. Na ovu temu je izuzetno jasno govorio i Ljupče Janevski, direktor Agencije za promociju turizma Sjeverne Makedonije. On je na slikovit način tokom svojih izlaganja objasnio činjenicu da se preduzetnici iz „sive zone“ postepeno trebaju prebacivati u realne privredne tokove, kako se ne bi naštetilo turističkom rastu.
Nadležni bi umjesto inspekcijske represije nad izdavaocima turističkih smještaja mogli da razmisle o podsticajima koje bi pružili istima, u zamjenu za prelazak iz nelegalnih u legalne poslovne tokove. Turisti koji npr. borave u neprijavljenim smještajima ipak ostvaruju potrošnju u mjestu svog dolaska (boravka) te na direktan ili indirektan način pune lokalne i entitetske budžete.
U jednom periodu Grad Trebinje je davao određeni podsticaj za izdavaoce smještaja koji su prijavljivali svoje smještajne kapacitete, ali je ta praksa ubrzo napuštena. Zarada od ovog vida, najčešće dodatne poslovne aktivnosti fizičkih lica na nivou godine u sredinama kao što je Trebinje uglavnom nije dovoljna da se od tog iznosa podmire i nametnute obaveze prema državi i javnim ustanovama te oni koji na ovaj način izdaju svoje apartmane će najčešće radije prestati sa ovom aktivnosti nego li ući u realne poslovne tokove.
Sve ovo bi rezultiralo manjim brojem smještajnih kapaciteta koji su na usluzi turistima, te u konačnici i usporilo turistički rast.
Činjenica je da neprijavljeni smještajni kapaciteti uglavnom predstavljaju djelimično nelojalnu konkurenciju onima koji se nalaze u realnim poslovnim tokovima, ali je ipak konačan zaključak da prijavljeni objekti koji mogu da izmiruju dodatne obaveze po ovom osnovu prema državi imaju mogućnost da animiraju turiste bolje platežne moći i one kojima je potrebna usluga plaćanja putem virmana, kartica i slično. Na taj način „siva zona“ i „legalni izdavaoci“ postižu određeni balans, koji manje više ne remeti ni jedne ni druge.
Uz sve to, izuzetno je komplikovana procedura prijave smještajnih kapaciteta koji funkcionišu po principu „stan na dan“, te se u mnogim segmentima ona svodi na istu proceduru kao i za obavljanje samostalnog preduzetništva što kod velike većine izdavaoca predstavlja nepremostivu prepreku i ako imaju želju za legalizacijom.
Narodna skupština Republike Srpske usvojila je krajem 2023. godine Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o ugostiteljstvu, a jedna od izmjena odnosi se i na preciznije definisanje pružaoca usluga iznajmljivanja smještaja popularno nazvanog “stan na dan”, njegova prava i obaveze, kao i uvođenje centralnog informacionog sistema. Centralni informacioni sistem je zamišljen da registruje svakog turistu koji boravi u smještajnim kapacitetima na prostoru Srpske, što je izuzetno ambiciozan korak koji tek treba da pokaže svoje efekte.
Za razvoj turizma potrebno je mnogo više od formalnih zakonskih akata, a prije svega je u donošenje odluka od strane zakonodavaca potrebno uključiti mišljenje stručnih i kvalifikovanih kadrova, kojih na žalost u turističkim organizacijama i sektorima koji se bave razvojom ove grane privrede u Srpskoj ima minimalan broj, što je pokazala i nedavna republička revizija ovih ustanova.
Padrino, januar 2024.
The post Vlast guši razvoj turizma u Srpskoj: Umjesto podsticaja, inspektori kažnjavaju izdavaoce stanova appeared first on Padrino Vijesti.
